شمش

شمش‌ فولادی (ingot) قطعه ای به شکل مستطیل است که در اکثر مواقع سطح مقطعی ذوزنقه ای به منظور حمل و نقل آسان تر و راحتی هنگام خارج کردن شمش از قالب دارد. طول هر شاخه شمش فولادی معمولا از دو متر تجاوز نمی کند و در کارگاه‌ های کوچک ساخته و برای مقاصد مختلفی عرضه می شود.

شمش فولادی به انگلیسی  Steel ingot  به بلوک بزرگی از فولاد گفته می‌شود که تحت فرآیندهای خاصی تولید شده است و از آن به عنوان ماده اولیه در طیف گسترده‌ای از صنایع استفاده می‌شود. تولید شمش فولاد براساس کاربرد آن می‌تواند متفاوت باشد. این محصولات مستطیل شکل یا استوانه‌ای تولید می‌شوند اما شکل دقیق آن‌ها براساس مورد مصرفشان تعیین می‌شود و باتوجه به ابعادشان چندین تن وزن دارند.

برای تولید شمش فولاد از آهن قراضه و سنگ آهن به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند. برای تولید شمش، این مواد باید تحت مجموعه‌ای از فرآیندهای پالایش و ریخته‌گری قرار بگیرند. ذوب این مواد درون کوره و خروج ناخالصی‌ها از آن برای به دست آوردن بهترین کیفیت نخستین مرحله از تولید است. پس از این مرحله تصفیه، فولاد به شکل مورد نظر ریخته‌گری شده و در مرحله پایانی و بعد از ریخته‌گری با هدف خنک‌شدن و رسیدن به شکل مطلوب فولاد استراحت می‌کند.

تفاوت انواع شمش فولادی

شمش‌های فولادی با توجه به نوع سطح مقطع و ابعادی که دارند از یکدیگر متمایز می‌شوند. ازآنجایی‌که تولید محصولات فولادی نهایی به ابعاد و شکل این شمش‌ها بستگی دارد، باید از مشخصات فنی و دامنه کاربردی آن‌ها شناخت لازم داشته باشیم.

فرآورده‌های میانی تولید فولاد که از شمش فولاد تولید می‌شود عبارت است از:

بیلت یا شمشه (billet)

بلوم یا شمشال (bloom)

اسلب یا تختال (slab)

تفاوت، شمش، بیلت، بلوم و تختال چیست؟

زنجیره صنایع فولادی از سنگ‌آهن آغاز می‌شود و بسیاری از آلیاژهای موجود در بازار فلزات بستگی به این ماده معدنی دارد، لذا سختی و قیمت فولاد رابطه مستقیم با سنگ‌آهن دارد. باید بدانیم که همه محصولات شمش، بیلت، بلوم و تختال به سنگ‌آهن وابسته است. امروزه قیمت شمش آهن در بازار با قیمت سنگ آهن تغییر پیدا می‌کند.
بیلت چیست؟

بیلت یکی از پرطرف‌دارترین تولیدات فرآورده نورد میانی فولاد است و با سطح مقطع دایره و مربع تولید می‌شود. طول بلندتر بیلت نسبت به شمش باعث  شده است تا از بیلت در تولید میلگرد و مفتول (محصولاتی که طول بیشتری نیاز دارد) استفاده شود. سطح بیلت عرضی کمتر از ۱۵ سانتی‌متر دارد. بیلت در گروه 3sp و 5sp تولید می‌شود که تفاوت‌های آن‌ها به شرح زیر است:

بیلت 3sp انعطاف‌پذیری (کشش و خمش) بالاتری نسبت به بیلت 5sp دارد.

بیلت 5sp نسبت به بیلت 3sp استحکام بیشتری دارد.

بلوم چیست؟

بلوم به‌نوعی بیلت با طول بلندتر است که سطح مقطع بزرگ‌تری نیز دارد. از بلوم برای تولید تیرآهن استفاده می‌شود. برای تولید بلوم گاهی از برش کناره اسلب استفاده می‌کنند.

اسلب چیست؟

اسلب محصول فولادی دیگری است که از شمش فولادی تولید می‌شود. اسلب سطح مقطع مستطیلی و طول ۴ تا ۱۲ متر دارد و از آن در ساخت ورق‌های فولادی استفاده می‌شود.

قیمت شمش فولادی

شمش از مهمترین مقاطع فولادی میباشد که بر قیمت گذاری کالاهای دیگر تاثیر فراوانی دارد، مهمترین عوامل که بر قیمت شمش فولادی تاثیر گزار میباشد عبارتند از:

قیمت سنگ آهن

قیمت جهانی نفت

هزینه حمل و نقل

قیمت ضایعات

میزان عرضه و تقاضا

نرخ ارز سازنده محصول

بازار جهانی